umywać ręce

* * *

- am -asz umywać ręce przen. wash one's hands ( od czegoś of sth).

ktoś/coś nie umywa się do kogoś/czegoś sb/sth can't hold a candle to sb/sth.

umywać (-am): umywać ręce fig seine Hände in Unschuld waschen;

nie umywać się do (G) nicht heranreichen an (A), das Wasser nicht reichen können (D)

umywać [umɨvaʨ̑]

I. vt

\umywać ręce od czegoś seine Hände in Unschuld waschen ( geh), für etw keine Verantwortung übernehmen

II. vr

coś nie umywa się do czegoś etw reicht an etw +akk nicht heran

nie \umywać się do kogoś jdm nicht das Wasser reichen können

- spracowane ręce work-roughened a. work-worn hands

- spocone/lepkie (od potu) ręce sweaty/sticky hands

- ręce splamione krwią blood-stained hands

- mieć coś w ręku to have sth in one’s hand

- chwycić kogoś za rękę to take sb’s hand

- wziąć kogoś za rękę to take sb by the hand

- trzymać kogoś za rękę to hold sb by the hand

- uścisnąć czyjąś rękę to shake sb’s hand

- pocałować kogoś w rękę to kiss sb’s hand

- chodzić/stawać na rękach to walk/stand on one’s hands

- klaskać w ręce to clap one’s hands

- oprzeć a. wesprzeć głowę na rękach to prop one’s head on one’s hands

- siedział z brodą opartą na ręce he sat with his chin propped on his hand

- podłożyć sobie ręce pod głowę to clasp one’s hands behind one’s head

- podnieść rękę do góry to put up one’s hand (to answer the question)

- posłać komuś ręką całusa to blow a kiss to sb

- przekładać coś z ręki do ręki to shift sth from one hand to the other

- skaleczyć sobie rękę a. skaleczyć się w rękę to cut one’s hand

- skinąć na kogoś ręką to beckon sb

- walić ręką w stół to bang the table with one’s fist

- wsunąć ręce do kieszeni a. w kieszenie to slide one’s hands into one’s pockets

- wyciągnąć a. wyjąć ręce z kieszeni to take one’s hands out of one’s pockets

- wytrzeć ręce (czymś a. w coś a. o coś) to wipe one’s hands (with sth a. on sth)

- załamywać ręce to wring one’s hands

- zwinąć a. zacisnąć ręce w pięści to clench one’s fists

- zakryć usta rękami to cup one’s hands around one’s mouth

- złożyć ręce do modlitwy to fold one’s hands in prayer

- doręczyć a. oddać coś komuś do rąk własnych to deliver sth to sb personally a. in person

- wróżyć komuś z ręki to read sb’s palm

- nałożenie rąk laying on of hands, imposition of hands

- machać rękami to wave one’s arms (about)

- wywijać rękami to flail one’s arms

- podnieść a. unieść ręce do góry a. w górę to lift one’s arms

- wykręcić komuś rękę to twist sb’s arm

- rozkrzyżować ręce to spread out one’s arms

- spleść a. skrzyżować ręce na piersiach to cross one’s arms over one’s chest a. in front of one’s chest

- rozkładać bezradnie ręce to spread one’s arms helplessly

- wziąć płaszcz na rękę to fling one’s coat over one’s arm

- zarzucić komuś ręce na szyję to throw one’s arms around sb’s neck

- wziąć kogoś pod rękę to link one’s arm through sb’s

- brak rąk do pracy lack of manpower a. staff

- na rękę pot. (gotówką) in cash; (netto) clear

- naprawić coś od ręki to fix a. repair sth on the spot

- załatwił sprawę od ręki he settled the matter on the spot

■ ciężka a. twarda a. silna a. żelazna ręka iron fist

- rządy silnej ręki strong-arm government

- rządzić krajem ciężką a. twardą a. żelazną ręką to rule the country with a heavy hand, to rule the country with a rod of iron

- gołymi rękami with one’s bare hands

- złapał pstrąga gołymi rękami he caught a trout with his bare hands

- zamordowałby ją gołymi rękami he could’ve killed her with his bare hands

- na własną rękę on one’s own initiative a. account, off one’s own bat

- poszedł tam na własną rękę he went there on his own initiative

- wiadomości z pierwszej ręki first-hand information, information straight from the horse’s mouth

- towar/wiadomości z drugiej/trzeciej ręki second-hand/third-hand goods/news

- kupić coś z drugiej ręki to buy sth second-hand

- z pocałowaniem ręki pot. readily, willingly, eagerly

- przyjął mój stary płaszcz z pocałowaniem ręki he was only too glad to take my old coat

- z ręką na sercu frankly, to be frank, to tell the truth

- ręka sprawiedliwości the long arm of the law

- bronić się przed czymś rękami i nogami to resist sth with might and main

- być komuś na rękę to suit sb

- ich wizyta była jej nie na rękę their visit came at an awkward time for her

- było to na rękę niektórym politykom it suited certain politicians

- być pod ręką to be within reach

- być w dobrych rękach to be in good hands

- zostawiam cię w dobrych rękach I am leaving you in good hands

- być czyjąś prawą ręką to be sb’s right hand

- być w czyichś rękach to be in sb’s hands

- wszystko jest w ich rękach everything is in their hands

- ich los jest w naszych rękach their fate lies in our hands

- być/stawać się narzędziem w czyichś rękach to be/become a tool in the hands of sb

- dać a. zostawić komuś wolną rękę to give sb carte blanche; to give sb a free hand (co do czegoś in sth)

- dać sobie rękę uciąć za kogoś/coś to stand by sb/sth through thick and thin

- dałbym sobie rękę uciąć, że to jego widziałem w kinie I’d swear blind it was him I saw at the cinema

- rozdawać coś hojną ręką to give sth out unstintingly a. lavishly

- grać na cztery ręce to play (piano) duets

- walczyć gołymi rękami to fight bare-fisted

- iść z kimś ręka w rękę to go hand in hand with sb, to play ball with sb

- przychodzić/wracać/odchodzić z gołymi a. pustymi a. próżnymi rękami to come/return/walk away empty-handed

- przepraszam, że przychodzę z gołymi rękami so sorry I’m coming up empty-handed

- przychodzić/wracać/odchodzić z pełnymi rękami to come/return/leave with one’s hands full, to not come/return/leave empty-handed

- pójść komuś na rękę to accommodate sb, to meet sb half-way

- jeść komuś z ręki to eat out of sb’s hand

- będzie ci jadł z ręki you’ll have him in the palm of your hand

- mieć długie ręce (kraść) to have light a. sticky a. itchy fingers; (umieć zaszkodzić) to be able to pull strings

- mieć dobrą rękę do roślin to have green fingers

- mieć dwie lewe ręce to be all (fingers and) thumbs

- mieć dziurawe a. maślane a. gliniane ręce to be all (fingers and) thumbs, to be ham-fisted; to be cack-handed GB pot.

- mieć fach w ręku a. mieć w ręku kawałek chleba to have a trade to fall back on

- mieć lekką rękę do robienia czegoś to be clever at doing sth

- mieć lekką rękę do wydawania pieniędzy to be open-handed, to be reckless in spending money

- mieć mocną rękę (energicznie kierować) to have a firm hand; (postępować bezwzględnie) to act firmly

- mieć złote ręce to be handy (with one’s fingers)

- mieć pełne ręce roboty to have one’s hands full

- mieć szczęśliwą rękę do czegoś a. w czymś to be lucky at sth, to be successful at sth

- mieć rozwiązane ręce to have a free hand

- mieć związane a. skrępowane ręce to have one’s hands tied

- mam związane ręce my hands are tied

- mieć wszystkie atuty w ręku to hold all the aces

- nawinąć się komuś pod rękę pot. to come sb’s way

- nie mieć o co rąk zaczepić pot. to be jobless

- nie móc ruszyć (ani) ręką, ani nogą pot. to be dead on one’s feet pot., to be worn to a frazzle pot.

- nosić kogoś na rękach to think the world of sb, to dote on sb

- oddać a. ofiarować komuś rękę to give sb one’s hand in marriage

- prosić/ubiegać się/starać się o czyjąś rękę to ask sb’s hand in marriage, to seek sb’s hand

- odmówić komuś ręki a. odtrącić czyjąś rękę to refuse to marry sb

- odmówiła mu ręki he had been refused her hand

- opuścić ręce to give in

- nie opuszczaj rąk never say die

- zginąć z czyjejś ręki a. z czyichś rąk to die at the hands of sb

- patrzeć komuś na ręce to keep an eye on sb

- podać komuś a. wyciągnąć do kogoś rękę to offer a. to extend a. to lend a helping hand to sb

- możemy sobie podać ręce we are in the same boat; welcome to the club

- podnieść rękę na kogoś to raise one’s hand to hit sb, to lift a hand to hit sb

- przechodzić przez czyjeś ręce to go a. pass through sb’s hands

- przechodzić a. wędrować z rąk do rąk (zmieniać właścicieli) to change hands; (być podawanym) to be passed a. handed round

- przemawiać do czyjejś ręki to give sb a backhander

- przyjąć kogoś/coś z otwartymi rękami to welcome sb/sth with open arms

- przykładać rękę do czegoś to have a hand in sth

- robić coś lekką ręką (bez wysiłku) to take sth in one’s stride; (bez zastanowienia) to do sth recklessly, to do sth light-heartedly

- siedzieć/czekać z założonymi rękami to stand idly

- składać coś w czyjeś ręce to place sth in sb’s able hands

- trzymać rękę na pulsie (czegoś) to have one’s finger on the pulse (of sth)

- umywać ręce to wash one’s hands

- urabiać sobie ręce po łokcie to work one’s fingers to the bone

- wpaść w niepowołane ręce to fall into the wrong hands

- wyciągnąć rękę do zgody to hold out the olive branch, to make an offer of reconciliation

- wyjść z czegoś obronną ręką to come away (completely) unscathed from sth

- z najgorszych tarapatów wychodził obronną ręką he would emerge from the worst predicaments unscathed

- wytrącić komuś broń z ręki to cut the ground from under sb’s feet

- wziąć sprawę w swoje a. we własne ręce to take a matter into one’s own hands

- zacierać ręce to rub one’s hands (with satisfaction)

- złapać kogoś za rękę to catch sb red-handed a. in the act

- żyć z pracy własnych rąk to earn a living

- ręka rękę myje (noga nogę wspiera) you scratch my back and I’ll scratch yours

- ręce (mi) opadają (na myśl o…) my heart fails (at the thought of…)

- ręka mnie/ją świerzbi my/her hand is itching

- ręka mnie świerzbi, żeby im wygarbować skórę my hand is itching to give them a good hiding

- jak a. jakby ręką odjął as if by magic

- migrena mi przeszła, jakby ręką odjął my migraine disappeared a. vanished as if by magic

- w twoje/wasze/pana ręce! przest. here’s to you!

- ręce przy sobie! (keep your) hands off!

- ręce przy sobie, bo będę strzelał! hands off or I’ll shoot you!

- niech ręka boska broni! God forbid!

- ręka, noga, mózg na ścianie! żart. (jako groźba) watch out or there’ll be murder! a. or I’ll blow your brains out a. or I’ll give you the works

* * *

Loc. ręce l. ręku pl. ręce Gen. rąk Ins. - ami l. - oma

1. (= dłoń) hand; (= wewnętrzna część dłoni) palm; pot. (= kończyna górna) arm; bronić się przed czymś rękami i nogami resist sth with might and main; być w dobrych rękach be in good hands; dać komuś wolną rękę give sb a free hand; dostać kogoś/coś w swoje ręce get one's hands on sb/sth; dostać się w czyjeś ręce fall into the hands of sb; dostarczyć coś do rąk własnych deliver sth personally; gołymi rękami with one's bare hands; grać z ręki karty play from the hand; iść komuś na rękę be accommodating with sb; jak ręką odjął right away; jeść komuś z ręki eat out of sb's hand; lekką ręką (= bezmyślnie) recklessly; (= bez wysiłku, bez problemu) without batting an eyelid; machnąć na coś ręką let it go; mieć czyste ręce have clean hands; mieć dwie lewe ręce be all thumbs; mieć pełne ręce roboty have one's hands full; mieć związane ręce have one's hands tied; na cztery ręce muz. four-handed; na rękę (= po opodatkowaniu) net; na własną rękę on one's own; niech ręka boska broni! God forbid!; od ręki while you wait; patrzeć komuś na ręce breath down sb's neck; po lewej/prawej ręce on the left-/right-hand side; podnieść rękę na kogoś raise one's hand against sb; pod ręką (close l. near) at hand; prosić o czyjąś rękę propose to sb; przechodzić z rąk do rąk change hands; be passed from hand to hand; przyłożyć do czegoś rękę have a hand in sth; ręce do góry! hands up!; ręce przy sobie! (keep your) hands off!; ręce opadają it's disheartening; ręka boża the hand of God; ręka rękę myje you scratch my back and I'll scratch yours; siedzieć z założonymi rękami sit on one's hands; to jest mi (nie) na rękę this is (in)convenient for me; trzymać się za ręce hold hands; umywać (od czegoś) ręce wash one's hands (of sth); wszystko (jest) w twoich rękach everything's in your hands; wyjść z czegoś obronną ręką (z trudnej l. nieprzyjemnej sytuacji) get out of sth; (= mieć coś pod kontrolą) have the upper hand; wziąć coś w swoje ręce take sth into one's hands; zacierać ręce rub one's hands; (wiadomość) z pierwszej/drugiej ręki first-/second-hand (news); z pocałowaniem ręki gladly; z ręką na sercu hand on heart; żyć z pracy rąk live off the labor of the hands; brak rąk do pracy labor shortage; prawa ręka right hand; ręka sprawiedliwości arm of the law.

2. sport (= niedozwolone zagranie ręką) hand.

ręka [rɛŋka] <Pl ręce; gen rąk, instr rękami lub rękoma> f

1) ( dłoń) Hand f

podać komuś rękę jdm die Hand geben [ lub reichen]

wyrywać sobie coś z rąk sich +dat etw [gegenseitig] aus den Händen reißen

2) ( ramię) Arm m

ręce do góry! Hände hoch!

iść z kimś pod rękę mit jdm eingehakt [ lub Arm in Arm] gehen

3) mieć ręce i nogi Hand und Fuß haben ( fam)

mieć pełne ręce roboty alle Hände voll zu tun haben

z ręką na sercu Hand aufs Herz

wiadomość [ lub informacja] z pierwszej ręki Nachricht f aus erster Hand

mieć ciężką rękę eine lockere [ lub lose] Hand haben

mieć czyste ręce reine [ lub saubere] Hände haben, eine saubere [ lub reine] Weste haben

być w dobrych \rękach in guten Händen sein

mieć dziurawe ręce ungeschickt [ lub tollpatschig] sein

mieć lekką rękę sein Geld mit vollen [ lub offenen] Händen ausgeben, eine leichte Hand haben

mieć lepkie ręce klebrige [ lub krumme] Finger haben [ lub machen] ( fam) lange Finger haben [ lub machen] ( fam)

mieć dwie lewe ręce zwei linke Hände haben ( fam)

przyjmować z otwartymi \rękami mit offenen Armen aufnehmen

być czyjąś prawą ręką jds rechte Hand sein

z pustymi rękoma mit leeren Händen

własnymi rękoma mit eigenen Händen

dawać komuś wolną rękę jdm freie Hand lassen

siedzieć z założonymi rękoma die Hände in den Schoß legen

mam związane ręce ich bin an Händen und Füßen gebunden

nie czuć rąk vor lauter Arbeit die Hände nicht mehr spüren

działać na własną rękę auf eigene Faust handeln

iść komuś na rękę jdm entgegenkommen

coś jest w czyichś \rękach etw ist in jds Händen

jeść komuś z ręki jdm aus der Hand fressen ( fam)

machnąć na coś ręką etw aufgeben

\ręka rękę myje eine Hand wäscht die andere

nosić kogoś na \rękach jdn auf Händen tragen

oddać coś do rąk własnych etw persönlich [ lub eigenhändig] übergeben

oddać się w ręce sprawiedliwości sich +akk dem Arm des Gesetzes übergeben

jak ręką odjął wie weggeblasen, wie von [ lub durch] Zauberhand

ręce mi opadają ich lasse die Arme sinken, ich verliere die Lust

patrzeć komuś na ręce jdm auf die Finger schauen

podpisywać się pod czymś obydwiema \rękami für etw einstehen

prosić kogoś o rękę jdn um die Hand bitten, um jds Hand anhalten

przejść przez czyjeś ręce durch jds Hände gehen

rozkładać ręce ratlos dastehen

ze zdenerwowania trzęsą mu się ręce seine Hände zittern vor Aufregung

umywać ręce seine Hände in Unschuld waschen

urobić sobie ręce po łokcie sich +akk abrackern ( fam)

wpaść w czyjeś ręce in jds Hände fallen

wziąć coś w swoje ręce etw [selbst] in die Hand nehmen

zacierać ręce sich +dat die Hände reiben

załamywać ręce die Hände ringen

złożyć coś na czyjeś ręce etw in jds Hände [ lub Hand] legen ( geh)

z rąk do rąk von Hand zu Hand

od ręki sofort, unverzüglich

mieć coś pod ręką etw zur Hand [ lub griffbereit] haben

ręce przy sobie! Hände weg!

precz z \rękami! Hände weg!

to mi nie na rękę das passt mir nicht